Αν υπήρχε κάποιο απόλυτα αξιόπιστο τεστ για να δείξει αν είμαστε όντως ρατσιστές ή όχι, κατά πάσα πιθανότητα το 90% του κόσμου θα έβγαιναν ρατσιστές. Πολύ πιθανών κι εγώ μέσα σε αυτούς. Δυστυχώς ή ευτυχώς, το μόνο αξιόπιστο τεστ είναι η ίδια η ζωή και η καθημερινότητα μας. Η ιστορία που θα σας πω είναι απόλυτα αληθινή... μερικοί ίσως γελάσουν, μερικοί ίσως προβληματιστούν. Ελπίζω να καταφέρω να σας μεταδώσω και τα δύο.
Η κυρία Μαρία, γύρω στα 60 τώρα πια, είναι μια πολύ καλή, ευγενική και καλόψυχη γυναίκα. Απλή, καθημερινή, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις από τη ζωή... το μόνο που θέλει είναι να είναι καλά η οικογένεια της. Δεν την θυμάμαι να έχει ζητήσει ποτέ της τίποτε το ακραίο, ούτε και θυμάμαι ποτέ να την έχω δει να συναναστρέφεται με πλούσιους και "σημαντικούς" ανθρώπους. Δεκτική σχεδόν με όλους τους ανθρώπους, σίγουρα δε θα μπορούσε να ήταν ρατσίστρια. Το αντίθετο, έχει για παράδειγμα σπίτι της ένα σκαμπό που της είχε κάνει παλιά δώρο στο γάμο της μια τουρκοκύπρια φίλη της, η νύφη της είναι ξένη και η κ. Μαρία την υπεραγαπά, ενώ συχνά πυκνά την άκουγες να έχει άποψη για τις άθλιες συνθήκες των ξένων που ζουν στην Κύπρο για ένα κομμάτι ψωμί. Λόγω κάποιου προβλήματος υγείας, κάθε βδομάδα ερχότανε η Κ., μια κοπέλα από την Σρι Λάνκα να την βοηθά στις δουλειές του σπιτιού. Η κυρία Μαρία, της συμπεριφερότανε πάντα καλά. Κάθε μια ώρα έκαναν το διάλειμμα τους, έψηνε καφέ η κ. Μαρία ενώ τις πλείστες φορές πεταγότανε μέχρι το αρτοποιείο και έφερνε και κάνα σνακ να φάνε. Όταν τελείωνε τις δουλειές η κοπέλα, την έπαιρνε σπίτι της.
Ένα μεσημέρι, ο γιος της κ. Μαρίας, πήγε να δει την μάνα του. Ήτανε μια μέρα που η Κ. είχε έρθει να κάνει δουλειές στο σπίτι. Ο γιος της, λίγο πριν φύγει πήρε μια γλάστρα με ένα πολύ ωραίο κάκτο που είχε στην μπροστινή βεράντα η κυρία Μαρία χωρίς να της το πει. Τί είναι τώρα μια γλάστρα, πιθανών να είχε σκεφτεί. Κι όμως, ήταν η γλάστρα με το αγαπημένο φυτό της κυρίας Μαρίας... που αγαπούσε πολύ τα φυτά. Έφυγε λοιπόν ο γιος της και μετά από αρκετές ώρες η κυρία Μαρία ανακάλυψε πως έλειπε η γλάστρα από την βεράντα. Την γύρεψε παντού... στο σπίτι, στην αυλή πίσω.. τίποτα. Δεν ήξερε τι είχε γίνει.
Κτύπησε το τηλέφωνο της σε κάποια στιγμή και το απάντησε. Ήτανε η αδελφή της στην γραμμή. Μιλούσαν περί ανέμων και υδάτων και σε κάποια στιγμή ανάφερε το συμβάν η κ. Μαρία στην αδελφή της. Αμέσως η αδελφή της σκέφτηκε πως κάτι είχε να κάνει με το θέμα η … μαυρού. Μέσα στο κυπριακό, γεμάτο προκατάληψη μυαλό της, σκέφτηκε πως μάλλον η Κ. θα τηλεφώνησε σε καμιά φίλη της να έρθει να πάρει την γλάστρα και να φύγει! Στην αρχή η κ. Μαρία φάνηκε να μην το θεωρεί σαν πιθανότητα αλλά αφού σκέφτηκε και ξανασκέφτηκε ποιος άλλος μπορεί να ήταν, τελικά το πίστεψε. Σου λέει, ποιος άλλος θα μπορούσε να ήταν; Αφού μόνο ο γιός της είχε έρθει σπίτι εκείνη την ημέρα και ήταν όλη μέρα στο σπίτι η Κ. Προσπάθησε να βρει μια άλλη δικαιολογία, αλλά μάταια. Άρα, κατέληξε σε αυτό που της είπε η αδελφή της, «μη έχοντας άλλη επιλογή». Απογοητευμένη από την συμπεριφορά της Κ., την τηλεφωνεί και χωρίς να της δώσει εξηγήσεις της λέει πως δεν θα ήθελε να την ξαναφέρει στο σπίτι για δουλειές. Προφανώς ούτε η ίδια δεν πίστευε πως η Κ. πήρε την γλάστρα και θέλοντας να αποφύγει και το ρεζίλεμα, δεν της έδωσε λόγο.
Πέρασαν 2-3 μέρες και ο γιος της την ξαναεπισκέφτηκε. Άρχισε η κυρία Μαρία να του λέει την κουβέντα και πόσο στενοχωρημένη ήτανε για την Κ. Δεν το περίμενε από αυτήν. «Τελικά έχουν δίκαιο που λένε ότι τούτες εν έχουν εμπιστοσύνη», είπε. Τότε ο γιος της, της εξηγεί τι ακριβώς έγινε και η κ. Μαρία ένιωσε την γη να φεύγει κάτω από τα πόδια της. Αφού τον έβρισε με διάφορα διακοσμητικά για να ξεθυμάνει, αποφάσισε να πάρει τηλέφωνο τν Κ. για να της πει να ξανάρθει. Η Κ., προφανώς πολύ πειραγμένη κι αυτή, της είπε πως τις Τετάρτες τώρα έκλεισε σε να πηγαίνει σε άλλο σπίτι. Κάπως έτσι τελειώνει η ιστορία…
Το ερώτημα όμως, παραμένει. Είναι ή όχι ρατσίστρια η κυρία Μαρία; Αν ρωτήσεις την ίδια, θα σου πει ΟΧΙ φυσικά. Αν ρωτήσεις όσους την γνωρίζουν, θα σου πουν πως είσαι τρελός. Κι όμως, η κυρία Μαρία είναι ρατσίστρια. Δεν έχει σημασία αν αποδέχεται τους ξένους, αν τους συμπονά για τις συνθήκες διαβίωσης τους, αν τους συμπεριφέρεται καλά. Είναι ρατσίστρια διότι πίστεψε μια απίστευτα γελοία ιστορία που της είπε η αδελφή της όταν είχε την επιλογή να πιστέψει ανάμεσα στα δύο σενάρια: «κάτι άλλο έγινε» ή «την πήρε η Κ.». Η Κ. ήταν το εύκολο θύμα, η εύκολη λύση του αινίγματος, η εύκολη εξήγηση.
Με το να είμαστε δεκτικοί με τους διαφορετικούς δεν είναι αρκετό. Το κριτήριο είναι να είμαστε δεκτικοί με τους διαφορετικούς όταν έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ αυτών και των δικών μας. Να μπορούμε να έχουμε ορθή και υγιή κρίση όταν γίνει κάτι και είναι κοντά ο διαφορετικός. Να δείξουμε την ίδια εμπιστοσύνη στον διαφορετικό με αυτήν που δείχνουμε στον δικό μας. Να θεωρούμε την καλοσύνη σαν οικουμενικό καλό, και όχι προνόμιο μόνο των ιδίων με εμάς. Να θεωρούμε πως και οι διαφορετικοί έχουν αξίες, ιδανικά και ηθική. Όχι μόνο οι δικοί μας. Να κρίνουμε τον άλλον από τις πράξεις του και τα στοιχεία που μας δείχνει για τον εαυτό του και όχι από τη διαφορετικότητα του χρώματος, θρησκείας και καταγωγής του.
Η κ. Μαρία είναι ένα κλασσικό παράδειγμα ρατσίστριας που είναι θύμα και όχι θύτης. Θύμα της κοινωνίας που ζει και όχι της κακής ή μολυσμένης ψυχής της. Είναι θύμα του παραλογισμού της κοινωνίας μας που την έμαθε να πονηρεύεται πιο εύκολα το διαφορετικό από το δικό μας. Που επιλεκτικά υιοθετεί τον ρατσισμό χωρίς καν να το αντιλαμβάνεται. Επιλέγει να γίνει ρατσίστρια αντί να σκεφτεί ψύχραιμα και λογικά διότι η εύκολη λύση ήταν μπροστά της. Θεωρώ πως σε αυτές τις περιπτώσεις, θύμα δεν είναι μόνο η Κ. αλλά και η κυρία Μαρία. Θύμα διότι η κοινωνία που ζει και μεγάλωσε την παράσυρε να σκεφτεί όπως η αδελφή της. Θύμα διότι φέρθηκε ρατσιστικά, πληγώνοντας της Κ. αλλά κυρίως τον εαυτό της, την αξιοπρέπεια της και ειδικά την ιδεολογία της…
6 σχόλια:
Φίλε μου BRC καλημέρα
Εξ-αιρετικό κείμενο! Εξαιρετικό για όσους αποδέχονται τη διαφορετικότητα και αιρετικό για όσους φοβούνται ή νιώθουν υπεροψία ως Κύπριοι, Ελληνες.... κλπ. Διότι ο φόβος και η υπεροψία είναι οι βασικές αιτίες (υπάχουν και άλλες βέβαια) του ρατσισμού. Μη ξεχνάμε εξάλλου πως "το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι" (οδυσσέας Ελύτης).
Καλό ΣΚ!
Δυστυχώς μάι φρέντ, σε τούτη την περίπτωση διαφωνώ μαζί σου. Ήταν η ιδιότητα του μαύρου που έκανε την κυρία να νομίζει ότι την έκλεψε η κυρία από την Σρι Λάνκα; Αν ήταν μια αλλη καθαρίστρια, άσπρη, πάλε έν ήταν να την υποψιαστεί... γενικά εν λίον αστείο το παράδειγμα που αναφέρεις... Γενικά, το να υποψιαστείς μια καθαρίστρια ότι σου έκλεψε μια γλάστρα εν πολλά γελοίο, γιατί να μεν την ρωτήσεις απλά αν την έχει δει... στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ενεν ο ρατσισμός το πρόβλημα...!
Μια γραμμή όλο νόημα από το κείμενο.
«Τελικά έχουν δίκαιο που λένε ότι τούτες εν έχουν εμπιστοσύνη», είπε.
Βλέπεις την προδιάθεση;
Δεν βλέπω καμιά υπερβολή. Απλά ο ρατσισμός έχει πολλές εκφράσεις. Ακόμα και σε αυτά τα μικρά και απομακρυσμένα βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Η έστω και με δυσκολία υιοθέτηση της άποψης της αδελφής της (που ήταν καθαρά ρατσιστική) δείχνει τουλάχιστον ανοχή αν όχι αποδοχή του ρατσισμού.
Ο ρατσισμός πιστεύω έχει πολλές μορφές δεν είναι μόνο ο μαύρος ο άσπρος ο κίτρινος και γενικά ο αλλοδαπός που θα αντιμετωπίσει αυτό που λέγετε ρατσιμός.
Είναι και ο φτωχός απέναντι στον πλούσιο, ο όμορφος και ο άσχημος, υπάρχουν άνθρωποι που γίνονται ρατσιστές μέσα στην ίδια τους την κοινωνία, χωρίς να υπάρχει [ο ξένος]από άλλη χώρα ,όχι ότι πρέπει να είμαστε ρατσιστές με τους ξένους.Με κανένα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είμαστε ρατσιστές, μακάρι να μη χρειστεί να κρίνω ποτέ κάποιο με κίνητρο τη διαφορετικότητα του.Αν και νομίζω πρέπει να τόχεις μέσα σου και βρίσκεις τη κατάλληλη στιγμή να δείξεις εξυπνάδα σου.
Δυστυχώς συμφωνώ μαζί σας φίλοι. Η ιστορία αυτή μου δίνει την ευκαιρία να εκφράσω την άποψη πως όλοι μας είμαστε λίγο ή πολύ ρατσιστές. Αυτή είναι η αλήθεια. Η ουσία είναι να προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο λίγο διότι είναι ανθρωπίνως αδύνατον να είμαστε πάντα politically correct!
Δημοσίευση σχολίου